DeLorean zaman makinesi, Geleceğe Dönüş filminde yer alan, hayali bir otomobile dayalı seyahat aracıdır. Uzun metrajlı film serisinde Dr. Emmett Brown, DeLorean DMC-12 otomobilini temel alan bir zaman makinesi icat ederek, bizlere geçmişe ve geleceğe dair çeşitli kavrayışlar sundu. Film serisi boyunca, başrol'deki karakter Marty McFly'ın geçmiş ve geleceğe dair yaptığı yolculuklara tanık oluyoruz. Filmde kullanılan otomobillerden biri Universal Studios Hollywood’da sergilenmeye devam ediyor.
Zaman Makinesi Nasıl Çalışıyor?
Zaman makinesinin işleyişi, Geleceğe Dönüş'ün neredeyse hepsinde aynıdır. Operatör DeLorean'in içinde oturur, saat devrelerini açar ve mevcut olan çoklu üniteyi etkinleştirerek, saat ve tarihi ayarlar. Gidilecek tarihi girdikten sonra operatör; akı kapasitörünü çalıştırıp saatte 88 mil (141.6 km/s) hızla arabayı hızlandırır. Hızlanmaya başlarken, vücudun etrafındaki birkaç bobin mavi/beyaz ışığı parlar ve önünde bir ışık patlaması görünür. Bir Tesla bobini'ne benzer elektrik akımı ile çevrili olan otomobil, saniyede bir mavi/beyaz ışıkla yok olur ve bir çift ateşli lastik izi bırakır. Operatörün, aracın hızını doğru bir şekilde ölçebilmesi için gösterge tablosuna bir dijital hız göstergesi takılmıştır.
Araç dışındaki gözlemciler, araç kaybolurken adeta bir patlamaya şahit olurlar. Araç içindeki yolcular hızlı bir ışık flaşı görür ve DeLorean hareket ettikten sonra aynı uzaysal konumda (Dünya'ya göre) anında hedef zamanına ulaşır. Yolculuktan sonra DeLorean'in dış kısmı son derece soğuk ve aracın vücudunun her yerinde atmosferik nemden kaynaklanan don oluşuyor.
Plütonyum
Zaman makinesi elektriklidir ve başlangıçta bir plütonyum yakıtlı nükleer reaktör tarafından sağlanan bir 1.21 gigawatt güç girişi gerektirir. İlk filmde, 1955 yılına dönüldüğünde Dr. Brown plütonyum bulunamayacağını söylüyor. Marty'yi 1985 yılına geri göndermek için arabayı büyük bir kutup ve kanca ile donatıyor.
Dr. Brown, 2015'e makinenin standart sürüşüne ek olarak nükleer reaktörü yakıt olarak çöp kullanan Bay Füzyon adını verdiği jeneratörü ile değiştirdi. Bay Füzyon ünitesi, zaman makinesi için gerekli gücü sağlarken, DeLorean içten yanmalı bir motor ile güç almaya devam etmektedir.
Bay Füzyon
Bay Füzyon: Ev Enerji Reaktörü, DeLorean zaman makinesi tarafından Geleceğe Dönüş üçlemesinde kullanılan güç kaynağının adıdır. Bay Füzyon: Ev Enerji Reaktörü, evdeki çöpü kullanarak, zaman makinesinin akı kapasitörü ve zaman devrelerinde, nükleer füzyonu kullanarak güç haline getiriyor. Filmde Bay Füzyon DeLorean Zaman Makinesi'nin herhangi bir noktaya seyahat etmesi için gerekli olan 1.21 gigawatt'ı üretmesine izin verir. Bay Füzyon tarafından üretilen enerji, DeLorean'in zaman yolculuğunun birincil güç kaynağı olarak plütonyumun yerini alıyor ve zorlu enerji üretimi gereksinimlerini atlayabilmesine imkân tanıyor.
Aracın gezinme sistemi Bay Füzyon tarafından sağlanmaktadır ve DeLorean'i gereken 88 mil/saat hıza çıkarabiliyor.
Geleceğe Dönüş serisindeki DeLorean Zaman Makinesi: Amerika'nın Kaliforniya eyaletinde lisanslı, kayıtlı bir araç. Zaman makinesi, Geleceğe Dönüş’ün yapımı sırasında çeşitli varyasyonlardan geçti. Senaryonun ilk taslağında, zaman makinesi bir odaya yerleştirilmiş lazer bir cihazdı. İlk taslağın sonunda cihaz bir buzdolabına bağlandı ve bir atom bombası test alanına götürüldü. Daha sonra yönetmen Robert Zemeckis bir röportajda çocukların buzdolabına tırmanıp, kendilerine zarar verebileceğinden endişelendiği için bu fikirden vazgeçtiğini açıkladı.
Zemeckis, bir zaman makinesi yapılırsa bunun mobil olması gerektiğini düşünüyordu. Araç seçimi, gullwing kapılarının bir uzay aracı gibi görünümünden dolayı DeLorean DMC-12 oldu. Marty'nin geleceğe dönebilmesi için aracın, nükleer deneme alanına girmesi gerekiyordu.
İlk filmde DeLorean'in farklı parçaları kullanıldı. Sıvı azot, arabanın soğuk olduğu izlenimini vermek için zamana yolculuk yapıldıktan sonra arabaya dökülmüştür. Nükleer reaktör tabanı bir Dodge Polara'nın kaputundan üretildi. Etkili olması için, uçak parçaları ve yanıp sönen ışıklar eklendi.
Zamana Yolculuğun Kilit Ögesi Akı Kapasitörü
"Y" konfigürasyonunda düzenlenmiş, yanıp sönen Geissler tarzı tüplere sahip dikdörtgen şeklinde bir bölmeden oluşan akı kapasitörü, Dr. Brown tarafından; zaman yolculuğunun mümkün olmasını sağlayan şey olarak tanımlanmaktadır. Cihaz, zaman makinesinin temel bileşenidir. Dr. Brown, 1955 yılında, tuvaletinde bir saat asarken düşüyor ve lavaboya başını çarpıyor. O an gözünde kapasitör görüntüsü canlanıyor ve o günden sonra bir zaman makinesi tasarlamaya hayatını adıyor. Kâğıda telli ters "Y" ve "akış sıkıştırmasını" çizerek tasarlamalar yaptı. Zaman yolculuğunun anahtarı, akı kapasitörü Ekim 1955'te Dr. Brown tarafından tasarlanmış ve sonunda Ekim 1985'te test edilmiştir. Kontrol paneli, zaman yolculuğunun yapıldığı yerdir. Hızlanma zamanı, varış zamanını, araçtaki mevcut zamanı ve son ayrılan zamanı içerir.
Geleceğe Dönüş'de akı kapasitörünün nasıl çalıştığı tam olarak anlatılmıyor. DeLorean'in paslanmaz çelik gövdesinin "akı dağılımı" üzerinde doğrudan ve güçlü bir etkiye sahip olduğuna değiniliyor. Akı kapasitörü, yaklaşık olarak 15 adet normal jet motoru tarafından üretilen güce eşit ve çalışması 1.21 gigawatt'lık elektrik enerjisi gerektirir.
Akı kapasitörü, zaman makinesinin yolcu koltuğunun arkasında bulunan "Y" şeklinde, çalıştırıldığında yanıp sönen bir kutudan oluşuyordu. Araba, saatte 88 mil hızına yaklaştığında, akı kapasitörünün ışığı, cam panelin karşısına yerleştirilen Dymo uyarı etiketi tarafından belirtildiği gibi bakılması beklenmeyen sürekli bir ışık akışı gelene kadar daha hızlı yanıyordu. DeLorean'in paslanmaz çelik gövdesi, kapasitör aktive edildikçe "akı dispersiyonu" üzerinde de yararlı bir etkiye sahipti.
Akı kapasitörü, Doktor Emmet Brown'un DeLorean Zaman Makinesi ve Jules Verne'nin trenini gezen ana bileşendir. Brown'a göre; akı kapasitörü zaman yolculuğu yapmak için en gerekli şeydir. Akı kapasitörünün, film terminolojisinin yeni ve bilinmeyen bir akış tipini temsil etmek için hayali olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Bu arada ''Kapasitör'' ve ''Kondansatör'' aynı şeydir. Kondansatör daha eski bir kelime olduğundan artık ''Kapasitör'' kullanılmaktadır. Filmin Türkçe çevirilerinde ''Flux Capacitor'' ilk olarak ''Akı Kapasitörü'' sonra ''Akım Kapasitörü'' günümüzde de ''Değişim Kapasitörü'' olarak çevrilmiştir.
Filmde izlediğimiz bu büyük buluş ile bugüne kadar olan: film, animasyon, çizgi roman ve Back to the Future: The Ride hikâyeleri arasında, geri gidebildiği en fazla zaman M.Ö. 231 milyon ile M.Ö. 65 milyon yılları arasındaki bir zamandır. (Back to the Future: The Ride ve 2015 çizgi roman serisindeki "Jurassic Biff" sayısı) Gidebildiği en fazla gelecek tarihi ise 3 Haziran 2585'dir. (1991 çizgi roman serisindeki "Forward to the Future" sayısı)